یکی از مهم ترین دستوراتی که در اسلام سفارش زیادی به آن شده نماز است. در اهمیت نماز و اینکه ستون دین معرفی شده سخن‌های بسیار گفته اند، اما در اینجا تنها در مورد اهمیت نماز اول وقت سخن می‌گوییم. سبک شمردن نماز، شکل های مختلفی دارد که یکی از مهمترین آنها، تأًخیر در خواندن آن است.
فواید نماز اول وقت
روایات معصومین درمورد اهمیت نماز
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«از من نیست کسی که نماز را سبک بشمارد. به خدا قسم هر کس نماز واجبش را از اول وقت، به تأخیر بیندازد، در حوض کوثر نزد من نخواهد آمد و شفاعت من در روزقیامت نصیب او نمی‌گردد.»
شیطان از انسانی که نمازهای پنج گانه را در اول وقت بخواند، می ترسد اما نسبت به هر کس که نمازهای خود را به تاخیر بیفکند جرأت پیدا می‌کند و او را به ارتکاب گناهان بزرگ وادار می نماید.
اهمیت نماز در قرآن
تاکید خدا بر نماز اول وقت
نماز یکی از فریضه‌های مهم و اصلی اسلام است که به عنوان دومین رکن اسلام قرار گرفته است و پلی ارتباطی بین خدا و بنده اش است. در نماز، بنده دلش را برای راز و نیاز با خدایش باز می‌کند و شروع به حرف زدن، ستایش کردن و درخواست از خداوند می‌کند و نهایت بندگی اش را برای خداوند به منحصه ی ظهور می‌گذارد. در این بین نماز می‌تواند پل ارتباطی قویتری باشد وتمام ثوابش را در بر داشته باشد، به شرطی که بر طبق قرآن و سنت صحیح و در اول وقت بر گذار شود. و انجام آن از طرف نماز گذار به تأخیر انداخته نشود. ما نیز در اینجا به دلیل اهمیت موضوع و عادت کردن مردم به تأخیر انداختن نمازها، اشاره ای گذرا و قابل فهم بر این مسئله می‌کنیم تا توانسته باشیم تا حدودی در تبیین بحث خواندن نماز در اول وقت آن، انذار و تبشیری کرده باشیم. خداوند در قرآن می فرماید:
إن الصلاة کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا(نساء/103).
‹ بی گمان نماز بر مؤمنان فرض و دارای اوقات معلوم و معین است›.
خداوند متعال می فرماید:(اتْل مآ أوحی إلیک مِن الکتـب و أقم الصّلوه إنّ الصّلوه تنهی عن الفحشآء و المنکر و لذکر اللَّه أکبر و اللَّه یعلمُ ما تصنعون) ؛ آنچه از کتاب به سوی تو وحی شده است بخوان و نماز را برپادار، که نماز از کار زشت و ناپسند باز می دارد و قطعاً یاد خدا بالاتر است و خدا می داند چه می‌کنید.
نماز عامل عاقبت به خیری و خوشبختی
در آیه دیگری می فرماید:(یـأیّها الّذین ءامنواْ استعینواْ بالصّبر و الصّلوه إنّ اللَّه مع الصّـبرین)؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، از شکیبایی و نماز یاری جویید، زیرا خدا با شکیبایان است. هم چنین می فرماید:و در دو طرف روز ]اول و آخر آن [و نخستین ساعات شب، نماز را برپادار، زیرا خوبی‌ها بدی‌ها را از میان می‌برد… . بنابراین، نماز یک تکلیف الهی بوده و بر تمام انسان‌های مکلف واجب است و تمام تکالیف و دستورهای خداوند، در راستای خوش بختی و به کمال رسیدن انسان است. گرچه خوش بختی تنها در نماز نیست،اما می‌توان از نماز و عبادت به بهترین و مؤثرترین عامل خوش بختی و عاقبت به خیری انسان و بهترین و محبوب ترین عمل نزد خداوند متعال نام برد؛ چنان که از پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)سؤال شد:کدام اعمال نزد خداوند متعال محبوب ترین است؟ فرمود:الصلاه لوقتها؛ نمازی که در وقت خوانده شود. امیرمؤمنان علی(علیه السلام) هم می فرماید:هیچ عملی نزد خداوند محبوب تر از نماز نیست؛ پس امور دنیا، شما را از اوقات آن و خواندن آن در وقت، باز ندارد و به خود مشغول نکند.
در قیامت آن گاه که از اعمال بندگان سؤال میشود، نخست نماز سؤال و محاسبه میشود؛ از همین رو در روایت اول و دوم کلمه «عمل» ذکر شده است و هنگامی‌که از اعتقادات سؤال میشود، نخستین سؤال از محبت اهل بیت می‌باشد. شیخ صدوق در بیان عقاید امامیه می‌گوید:«پس از معرفت (اعتقادات) نخستین عملی که از میان اعمال آدمی، محاسبه میشود، نماز است». پس به یک معنا بنابر نظر مرحوم صدوق، سؤال از اعتقادات مقدم بر سؤال از نماز است. ضمن این که یکی از شرایط قبولی نماز و دیگر عبادات اعتقاد به ولایت اهل بیت است. بر این اساس نخستین چیزی که سؤال میشود، ولایت اهل بیت خواهد بود.
فواید نماز خواندن برای انسان
1- برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی:
پیامبر اکرم فرمودند:"بنده ای نیست که به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این که من سه چیز را برای او ضمانت میکنم:برطرف شدن گرفتاری‌ها و ناراحتی‌ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش."3
2 - ورود به بهشت و دوری از جهنم:
امام محمد باقر(علیه السلام) می فرمایند:"هر کس نماز واجب را در حالی که عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای که چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد که او را عذاب نکند، و کسی که درغیر وقتش به جا آورد در حالی که چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می‌تواند او را ببخشد یا عذابش کند.4
3- در امان بودن از بلاهای آسمانی:
قطب راوندی گوید:پیامبر خدا فرمود:هنگامی‌که خداوند از آسمان آفتی بفرستد، سه گروه از آن، در امان می مانند:حاملان قرآن، رعایت کنندگان خورشید یعنی کسانی که وقت های نماز را محافظت می‌کنند و کسانی که مساجد را آباد می نمایند.
4- خشنودی خداوند:
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:اول وقت، خشنودی خداست و آخر آن، عفوخداست، و عفو نمی‌باشد مگر از جهت گناه."6 و در مقابل، تأخیر نماز موجب خشم خداست چرا که پیامبر اکرم به حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:"نماز را با وضوی کامل و شاداب در وقتش به جای آور که تأخیر انداختن نماز بدون جهت، باعث غضب پروردگار است."7
5- استجابت دعا و بالا رفتن اعمال:
در حدیث است که به هنگام ظهر درهای آسمان گشوده میشود و درهای بهشت باز می‌گردد و دعا مستجاب میشود ؛پس خوشا به حال کسی که در آن هنگام برای او عمل صالحی بالا رود.8 در حدیثی دیگر از حضرت صادق(علیه السلام) آمده است که فرمودند:"... بهترین ساعت های شب و روز، وقت های نماز است." سپس فرمودند:"چون ظهر میشود درهای آسمان گشوده شده و بادها می وزند و خداوند به خلق خود نگاه می‌کند. هر آینه من بسیار دوست دارم که در آن هنگام، عمل صالحی برای من بالا رود." آنگاه فرمودند:" برشما باد به دعا کردن بعد از نمازها، چرا که آن مستجاب میشود."9
6- دوری شیطان و تلقین شهادتین:
پیامبر اکرم فرمودند:"شیطان تازمانی که مؤمن بر نمازهای پنج گانه در وقت آن محافظت کند، پیوسته از او در هراس است؛ پس چون آنها را ضایع نمود بر وی جرأت پیدا کرده و را در گناهان بزرگ می اندازد."